شب یلدا؛ شب زایش خورشید و پیروزی نور بر ظلمت
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۵۵۷۹۵
شب یلدای ۸ هزار ساله ایرانی شبی است همراه با طلوع خورشید و زایش مهر که شب و تاریکی شکست میخورند و روشنایی بر آنها پیروز میشود؛ و این در حالی است که بر اساس محاسبات نجومی تفاوت شب یلدا با شبهای قبل و بعد خود نیز کمتر از یک دقیقه بوده و معنای طولانی بودن شب در همین زمان کوتاه نهفته است.
به گزارش ایسنا، شب یلدا در واقع از زمان غروب آفتاب در آخرین روز پاییز یعنی ۳۰ آذر شروع میشود و با طلوع آفتاب در اولین روز زمستان یعنی اول دی به پایان میرسد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
طبق روایات باستانی شب یلدا به پیروزی نور بر ظلمت مربوط است. در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند میشود و در نتیجه در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر میتوانستند استفاده کنند. این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیک و موافق بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکش هستند.
مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی - هند و اروپایی، دریافتند که کوتاهترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شبها کوتاهتر میشوند، از همین رو آن را شب زایش خورشید (مهر) نامیده و آن را آغاز سال قرار دادند.
امیرعباس شهدادی، مدیر واحد فناور دهکده نجوم پارک علم و فناوری استان کرمان و دبیر انجمن نجوم کرمان در گفتوگو با ایسنا، شب یلدا را شاهکار محاسباتی و میراث نیاکان پیشینیان توصیف کرد و گفت: این محاسبات دقیق وارد فرهنگ باستانی ما نیز شده و هر ساله یکی از آیینهایی است که ایرانیان آن را گرامی میدارند.
وی ادامه داد: با فاصله گرفتن از اول مهر که طول شب و روز با هم برابر است، رفته رفته از طول روز کاسته شده و طبیعتا به طول شب افزوده خواهد شد، به نحوی که با رسیدن به آخرین روز از فصل پاییز، شاهد طولانیترین شب سال در شب اول زمستان هستیم که از آن در ایران به نام "یلدا" یاد میشود.
شهدادی، شب یلدا را مربوط به حرکات زمین دانست و اظهار کرد: انحراف محوری تقریبی ۲۳.۵ درجهای زمین و کجی محور زمین نسبت به راستای عمود بر صفحه مداری زمین به گرد خورشید موجب رخداد این شب طولانی شده است.
مدیر واحد فناور دهکده نجوم پارک علم و فناوری استان کرمان در این باره توضیح داد: زمین دو نوع حرکت دارد؛ یکی از آن حرکت به دور خودش است که به آن «حرکت وضعی» می گویند و این حرکت، باعث بوجود آمدن شب و روز می شود.
شهدادی اضافه کرد: در این حرکت کره زمین در محور ۲۳.۵ درجه ای میچرخد.
شهدادی نوع دیگر حرکت زمین را به دور خورشید دانست که به آن «حرکت انتقالی» می گویند و یادآور شد: در مدار گردش زمین به دور خورشید ۴ نقطه مهم است که وقوع ۴ فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان در این ۴ نقطه رخ میدهد.
وی این ۴ نقطه را شامل "اعتدال بهاری"، "انقلاب تابستانی"، "اعتدال پاییزی" و "انقلاب زمستانی" دانست که هر یک از این نقاط، دارای آیینهای باستانی است و اضافه کرد: مهمترین آیینهای ما عید باستانی نوروز است که در اعتدال بهاری رخ میدهد و در این زمان، طول شب و روز برابر میشود و بعد از آن به تدریج به مدت زمان "روز" اضافه خواهد شد.
شهدادی با بیان اینکه بلندترین روز سال را در اعتدال تابستانی در اول تیرماه تجربه میکنیم، افزود: بعد از انقلاب تابستانی، به تدریج طول روز کاهش مییابد و در اول مهر که اعتدال پاییزی آغاز میشود، مدت زمان روز و شب برابر خواهد شد، ولی تا رسیدن به اعتدال زمستانی، طول شب بلندتر میشود.
شهدادی با تاکید بر اینکه در بلندترین شب سال، قرار نیست چندین ساعت به طول شب اضافه شود، خاطر نشان کرد: تفاوت زمانی شب یلدا در شب قبل و بعد از آن چند ثانیه خواهد بود.
این محقق حوزه نجومی، "یلدا" را واژهای سریانی به معنای "زایش" دانست و خاطر نشان کرد: این واژه اشاره به طلوع مهر تابان پس از یک شب طولانی دارد و در باور ایرانیان باستان، یلدا نقطه آغاز خلقت بوده است و پس از یک شب طولانی و تاریک، با طلوع خورشید و زایش مهر، شب و تاریکی شکست میخورند و روشنایی بر آنها پیروز میشود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: شب یلدا زمستان انقلاب زمستانی دکتر روح الله دهقانی فیروزآبادی معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشگاه علم و صنعت شب یلدا طول شب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۵۵۷۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دلایل ردصلاحیت روحانی علنی میشود/ سخنگوی حزب اعتدال و توسعه: رئیس دولت دوازدهم برای حفظ شأن شورای نگهبان این کار را میکند
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، جواد هروی سخنگوی حزب اعتدال و توسعه در ارزیابی دلایل رد صلاحیت روحانی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری و اظهارات اخیر وی گفت: البته آقای روحانی در جلسه اخیر مباحثی را به اعضای دولت خودشان اشاره کردند و گفتند من دلایل رد صلاحیتم را در روزهای آینده به تفضیل خواهم گفت. اما اینکه در مقابل دلایل ردصلاحیت سکوت کنند، هم نمیپذیرند. چون این موضوع جایگاه شورای نگهبان را تضعیف میکند نه شخص را، لذا به جهت قداست شأن شورای نگهبان چنین دفاعی را انجام خواهند داد و ظاهرا دلایلی که شورای نگهبان به ایشان اعلام کرده مقبول نظرشان نیست و میخواهند دلایل خودشان را به صورت علنی در رسانهها اشاره کنند، اما اینکه مفاد آن چیست کسی دقیق خبر ندارد.
هروی در گفتگو با ایلنا، درباره پیشبینی خود از پاسخ روحانی به شورای نگهبان گفت: اینکه یکی از دستگاههای نظارتی کشور در عملکرد خودش مورد نقد قرار نگیرد یک ایراد اساسی است که در شاکله نظام دیده میشود. حتی اگر شورای نگهبان باشد. در ماههای گذشته شاهد این بودیم که شورای نگهبان از خیل عظیم داوطلبان در مجلس خبرگان رهبری و در مجلس شورای اسلامی، افراد زیادی را به دلایل غیرموجه و غیرمقبول از صحنه انتخابات خارج کردند و موجب شد که رقابت کاملا ضعیف باشد و ما پایینترین حد مشارکت در طول بعد از انقلاب اسلامی را شاهد باشیم و در ادامه آن شأن و جایگاه شورای نگهبان را تنزل خواهد داد.
وی افزود: لذا حرکتهایی مثل حرکت آقای روحانی، میتواند این شأنیت را حفظ کرده و دوباره برگرداند. شاید شورای نگهبان نسبت به عملکرد خود تجدیدنظر کند. بسیاری از ردصلاحیت شدگان نتوانستند پاسخهای مجابکنندهای را بگیرند و این روند صورت خوبی در تصویر نظام ندارد که یک دستگاهی بدون دلیل بخواهد چیزی را بگوید و بحثی را باز کرده باشد. سابقه این موضوع را هم ما قبلا داشتیم که آقای لاریجانی این اتفاق برایشان مطرح شد و جوابهایی که شورای نگهبان به ایشان داده بود نه تنها قانعکننده نبود بلکه آقای لاریجانی به تفصیل حدود ۴۰ صفحه پاسخ دلایل ناموجه شورای نگهبان را دادند که شاید این قضیه بتواند مؤثر واقع شود که حالا مؤثر واقع نشد.
این فعال سیاسی افزود: لذا شیوه شورای نگهبان باید مبتنیبر نگرش دموکراتیک باشد و آن چیزی که ما در بحث تسامح و تساهل اسلامی هم داریم در این جایگاه باید حفظ شود. لذا کسانی مثل آقای روحانی از جایگاه شایستهای در نظام برخوردار بوده و شخصیت قابلتوجه و موجهی در نظام هستند، فکر میکنم اینکه ایشان پاسخی بر پاسخهای شورای نگهبان بدهند و عدمقانعکننده بودن و مجابکننده بودن پاسخهای شورای نگهبان را پاسخ بدهند، امر مقبول و پسندیدهای است و باید شورای نگهبان هم بپذیرد و فکر میکنم اگر آنها هم پاسخهای مجابکنندهای متقابلا داشته باشند، فضای مخدوش فکری رسانهای و اجتماعی را هم روشن خواهد کرد.
وی در پاسخ به این سوال با توجه به دلایل ردصلاحیت آقای روحانی، با توجه به آسیبشناسی سطح مشارکت مردم در انتخابات، طرح این موضوع و دلایل رد صلاحیت چقدر میتواند در مشارکت در انتخابات ۱۴۰۴ تاثیرگذار شود، گفت: با عنایت به اینکه در آخرین انتخاباتی که داشتیم متأسفانه دستگاههای نظارتی و اجرایی به آسیبشناسی کاهش حضور مردم نپرداختند و این برای نظام ما که یک نظام مردمی بوده کاملا یک آسیب جدی است. لذا کسانی مثل آقای روحانی یا پاسخهایی مثل آقای لاریجانی حرکتهایی در بعد نقض نظارتی میبینم که اگر دستگاههای نظارتی به آن توجه نکنند ما آسیبهای جدیتری خواهیم دید. در جلسه گذشته اجلاس حزب اعتدال و توسعه مطرح شد که اگر همین روند موجود دستگاههای اجرایی و نظارتی وزارت کشور و نظارتی شورای نگهبان ادامه پیدا کند، باید منتظر باشیم انتخابات ۱۴۰۴ از آنچه که در ۱۴۰۲ انجام گرفت هم افت بیشتری داشته باشد.
هروی گفت: من باب نقد را نه تنها در جمهوری اسلامی، بلکه در دستورات صریح مکتب حیاتبخش اسلام کاملا میبینم، در روایات و تاریخ اسلام، در شخصیت مبارک حضرت پیامبر(ص) و حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) شما میبینید که کاملا به نقد یا نقادی به نحوه حاکمیت یا نظارت آن بزرگواران اعتنا میکردند. اما دستگاه شورای نگهبان اگر از جریان نقد و نقادی بخواهند عامدانه فاصله بگیرند ضربهای بر شاکله نه تنها شورای نگهبان، بلکه بر شاکله نظام و کشور وارد خواهد شد. اصلا نقد و نقادی جزو اصول مکتب ما است و لذا بزرگان ما همیشه به این دیدگاه روی آوردند و توجه کردند.
وی در پاسخ به این سوال رهبری در سال ۱۴۰۰ بعد از اعلام اسامی تأیید و ردصلاحیتشدگان از واژه جفا در حق ردصلاحیت برخی از کاندیداها استفاده کردند و به شورای نگهبان هشدار دادند که باید این مسأله جبران شود. اما به نظر میرسد این رویه تغییر نکرده است. تحلیل شما درباره این موضوع چیست، گفت: من میخواهم به صراحت بگویم که اگر شورای نگهبان در آن مقطع زمانی به فرمایشات و منویات مقام معظم رهبری واقعا توجه میکردند و پشت گوش نمیانداختند، تصور میکنم آحاد جامعه آنقدر ناامیدانه وارد فضای انتخابات ۱۴۰۲ نمیشدند و آن آسیبشناسی که در نگرش تیزبینانه مقام معظم رهبری وجود داشت، اگر در دستور کار شورای نگهبان قرار میگرفت و نگرش نقادپذیری را پیشه میکردند، انتخابات ۱۴۰۲ ما به اینچنین آفتی که دچار دور شدن مردم از صحنه انتخابات باشند، منجر نمیشد.
هروی در پاسخ به این سوال آینده سیاسی آقای روحانی را با اتفاقات اخیر چطور پیشبینی میکنید، گفت: انقلاب از ابتدای حیات خود بسیاری از سختیها را تحمل کرده و عبور کرده است. بسیاری از نخبگان و بزرگان و بسیاری از شخصیتهای برجسته را از دست داده، به این هدف و با این مقصود که بتواند به دیدگاهها، اهداف و برنامههای خودش برسد. لذا بسیاری از بزرگان ما به شهادت رسیدند، بسیاری کنار رفتند و همه اینها در راه این است که ما بتوانیم دستاوردهای انقلابمان را حفظ کنیم. اما اگر قرار بر این باشد که یک نگرش تمامیتخواه وارد عرصه نظام شود و اقلیت حاکم، حتی به فرمایشات مقام معظم رهبری هم توجه نکنند، این آفت انقلاب ما را دچار خطر خواهد کرد.
وی تصریح کرد: در جلسه حزب اعتدال هم همه متفق بر این بودند که باید در نحوه نگرش و و بحث نظارتی دستگاهها در امر انتخابات در کشور یک آسیبشناسی و بازنگری جدی شود. رویه موجود در واقع مورد قبول حزب اعتدال و توسعه نیست. از اول انقلاب خیلیها آمدند و رفتند. ما خیلی شخصیتگرا نیستیم و همانطور که حزب اعتدال و توسعه پایبند به مرام مدنی خودش است، نه شخص. لذا از منظر حزب اعتدال و توسعه ما برنامهها و رسالت انقلاب و نظام برایمان مهم است که بتوانیم به آن برسیم.
۲۷۲۱۱
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902738